现代学者认为黄帝出生于黄土高原,死后葬于黄土高原,其族主要活动于黄土高原,故文献记载中的黄帝的各种属性均与土地有关。《吕氏春秋·应同》:“黄帝之时,天先见大寅大蝼。黄帝曰,土气胜,故其色尚黄,其事则土。”土上之事,无非就是农业。《淮南子·天文训》:“中央,土也。其帝黄帝,其佐后土,执绳而制四方。”在神话中,神的某种重要属性常常会演变成他的属臣。如尧用弓箭射日的神话,在流传过程中就成了尧的大臣羿(弓箭)射日。因此黄帝的属臣后土为土官之神,实际上就是黄帝为地神。
Các học giả hiện đại cho rằng Hoàng Đế sinh ra ở cao nguyên hoàng thổ, sau khi chết ông cũng được chôn ở đây, bộ tộc ông chủ yếu hoạt động ở cao nguyên này, cho nên các thuộc tính của Hoàng Đế được ghi chép trong văn hiến đều có liên quan đến đất. Thiên “Ứng đồng” sách “Lã Thị Xuân Thu” viết: “Hoàng Đế chi thời, thiên tiên kiến đại dẫn đại lâu. Hoàng Đế viết, thổ khí thắng, cố kỳ sắc thượng hoàng, kỳ sự tắc thổ” (Thời Hoàng Đế, tự nhiên thấy giun to dế to. Hoàng Đế nói, khí của đất mạnh, cho nên sắc nó còn vàng, việc chính thường liên quan đến đất). Việc trên đất không ngoài việc nông. Thiên “Thiên văn huấn” sách “Hoài Nam Tử” viết: “Trung ương, thổ dã. Kỳ đế Hoàng Đế, kỳ tả Hậu Thổ, chấp thằng nhi chế tứ phương” (Trung ương thuộc thổ (đất) vậy. Vua ở trung ương là Hoàng Đế, phò trợ có Hậu Thổ, giữ phép tắc mà chế ngự bốn phương). Trong thần thoại, một thuộc tính quan trọng nào đó của một vị thần thường sẽ được diễn biến thành bề tôi thân cận của ông. Như thần thoại vua Nghiêu dùng cung tên bắn mặt trời, trong quá trình lưu truyền, đã trở thành bề tôi thân cận của ông là Nghệ (dùng cung tên) bắn mặt trời. Vì vậy, bề tôi thân cận của Hoàng Đế – Hậu Thổ – là thần thổ quan, trên thực tế thì Hoàng Đế là thần đất.
土地对于人类生活特别是农业生产的重要性是不言而喻的。而黄土对于原始社会极其落后的初级农业,作用尤为重要。中国文明的发祥地黄河流域大部分地区的土壤为黄土。黄土的高空隙性和强毛细管吸收力,使得蕴藏在深层土壤中的无机质能上升到顶部,为农作物的根所摄取,黄土也就具有了“自行肥效的能力”,这对抛荒轮作的原始农业来说极为重要。另外,黄土土质疏松,便于使用极其原始的生产工具的原始人进行开垦和作物的浅种直播。土壤自肥能力强,又便于耕作,这是原始农业发生和发展极为有利的条件。因此,黄土地区是发展原始农业的理想环境,故在《尚书·禹贡》中把雍州的“黄壤”列为田之“上上”等。
Tính quan trọng của thần đất đối với cuộc sống của con người, đặc biệt là sản xuất nông nghiệp, thì không cần nói cũng biết. Mà đất vàng, đối với nông nghiệp giai đoạn đầu cực kỳ lạc hậu của xã hội nguyên thủy, thì càng có tác dụng quan trọng. Thổ nhưỡng của đại bộ phận vùng đất thuộc lưu vực Hoàng Hà, nơi cội nguồn của nền văn minh Trung Hoa, đều là đất vàng. Sức hút mao mạch mạnh và khe hở trong đất lớn đã khiến cho chất vô cơ chứa trong tầng sâu thổ nhưỡng dâng lên bề mặt, được rễ cây hấp thụ, đất vàng cũng có “khả năng tự làm mầu mỡ”, điều này, đối với nông nghiệp nguyên thủy bỏ hoang luân canh mà nói, là vô cùng quan trọng. Ngoài ra, chất đất hoàng thổ tơi xốp, rất tiện cho người nguyên thủy sử dụng những công cụ sản xuất cực kỳ thô sơ để khai khẩn và gieo trồng nông cạn các loại nông sản. Khả năng tự cải tạo đất cao, lại thuận tiện cho việc canh tác, đây là điều kiện cực kỳ có lợi cho việc ra đời và phát triển nông nghiệp nguyên thủy. Vì vậy, vùng đất hoàng thổ là môi trường lý tưởng cho việc phát triển nông nghiệp nguyên thủy, cho nên trong thiên “Vũ Cống” sách “Thượng thư” đã xếp “hoàng nhưỡng” (đất vàng) ở Ung Châu vào bậc “thượng đẳng” của ruộng đất…
黄土对于决定人类生存的农业所具有的重要作用,使古人认为黄土对人类本身也同样是不可或缺的。因此在神话中,黄土也成了造人的原料。“女娲抟黄土造人”就是大家很熟悉的传说。造人的女娲本身也是大地生出来的《抱朴子·释滞》。有意思的是在黄帝的事迹中也有造人之功。《淮南子·说林训》高诱注:“黄帝,古天神也。始造人之时,化生阴阳。”这不能不说是由于黄土在其中所起的重要作用了。黄帝之得名正在于黄土对人类的重要作用。
Tác dụng quan trọng của đất vàng đối với nông nghiệp – quyết định sự sinh tồn của con người – đã khiến người xưa cho rằng đất vàng cũng không thể thiếu đối với bản thân con người. Vì vậy, trong thần thoại, đất vàng cũng đã trở thành nguyên liệu tạo nên con người. “Nữ Oa vê đất tạo ra người” là truyền thuyết mà mọi người đều rất quen thuộc. Nữ Oa tạo ra người, bản thân cũng do đất đai sinh ra (thiên “Thích Trệ” sách”Bão phác tử”). Điều thú vị là trong những sự tích về Hoàng Đế, cũng nói Hoàng Đế có công tạo ra người. Ở thiên “Thuyết lâm huấn” sách “Hoài Nam Tử”, Cao Dụ chú thích rằng: “Hoàng Đế, cổ thiên thần dã. Thủy tạo nhân chi thời, hóa sinh âm dương” (Hoàng Đế là thiên thần thời cổ vậy. Lúc mới tạo ra con người, sinh ra âm dương). Điều này không thể không nói là do tác dụng quan trọng của đất vàng được đề cập trong đó. Tên Hoàng Đế chính là bắt nguồn từ tác dụng quan trọng của đất vàng đối với nhân loại.
另外,由于黄土对农业的作用,作为土地神的黄帝便同时也具有了农业神的性质。《史记·五帝本纪》记载黄帝“艺五种”,“时播百谷草木”。《大戴礼记·五帝德》还记载黄帝“起五量”,“五量”就是五种量谷之具。发明量具必在农业发达之后才有必要和可能。因此,黄帝发明量具,也说明黄帝就是农神。而文献中黄帝发明蚕桑的记载,也可以作为黄帝是农神的旁证。这是因为蚕桑总是与农业联系在一起的。
Ngoài ra, do tác dụng của đất đối với nông nghiệp, Hoàng Đế là thổ thần cũng đồng thời có tính chất của vị thần nông nghiệp. Thiên “Ngũ đế bổn kỷ” sách “Sử ký” chép Hoàng Đế “nghệ ngũ chủng” (giỏi trồng ngũ cốc), “thời bá bách cốc thảo mộc” (thường xuyên gieo trồng các loại ngũ cốc thảo mộc). Thiên “Ngũ đế đức” trong sách “Đại đới lễ ký” còn chép Hoàng Đế “khởi ngũ lượng” (phát minh ra “ngũ lượng”). “Ngũ lượng” chính là năm loại dụng cụ để đong lúa. Việc phát minh ra dụng cụ đong sau khi nông nghiệp phát triển thì mới có khả năng và tất yếu. Vì vậy, việc Hoàng Đế phát minh ra dụng cụ đong cũng nói rõ Hoàng Đế chính là thần nông nghiệp. Còn việc ghi chép Hoàng Đế phát minh ra dâu tằm cũng có thể là một bằng chứng cho rằng Hoàng Đế là thần nông nghiệp. Đó là vì dâu tằm luôn có mối liên hệ chặt chẽ với nông nghiệp.
