仪凤年间，有一位书生柳毅，到京城长安参加科举考试，没有考取，准备回到湘水边的家乡去。他想起有个同乡人客居在泾阳，就去辞行。走了六、七里，忽然有一群鸟直飞起来，他的马受了惊吓，向道边飞奔，又跑了六、七里，才停了下来。
Vào năm Nghi Phụng, có một chàng thư sinh tên Liễu Nghị, đến kinh thành Trường An để dự kì khoa cử, song không đậu, đang chuẩn bị trở về quê nhà ở bến Tương Thủy. Chàng nhớ ra có một người đồng hương trú ở Kính Dương bèn đến từ biệt. Đi được 6, 7 dặm thì đột nhiên có một đàn chim bay vút lên, ngựa của chàng bị kinh động, phi như bay ven vệ đường, lại chạy 6, 7 dặm rồi mới dừng lại.
只见有个女子在路旁牧羊。他觉得奇怪，仔细地打量，却是个非常美丽的女子。可是她双眉微皱，面带愁容，穿戴破旧，出神地站着。柳毅忍不住问她道：“你有什么痛苦，把自己委屈到这种地步？”女子现出悲伤的神情，接着哭了起来说：“我是个不幸的人，今天蒙您关怀下问。我原是洞庭龙王的小女儿，父母把我嫁给泾川龙王的二儿子，但丈夫喜欢放荡取乐，受到了奴仆们的迷惑，一天天厌弃、鄙薄我。后来我把这情况告诉了公婆，公婆溺爱自己的儿子，管束不住他。等到我恳切地诉说了几次，又得罪了公婆。公婆折磨我，赶我出来，弄到这个地步。”说完，抽泣流泪，悲伤极了。接着又说：“洞庭离这里，相距好远啊，无边无际的天空，无法传通音信，心用尽，眼望穿，也无法使家里知道我的悲苦。听说您要回到南方去，您的家乡紧接洞庭湖，也许可以把信托您带去，不知道能够答应吗？”柳毅说：“我是个讲义气的人。听了你的话，心里非常激动，只恨我身上没有翅膀，不能奋飞到洞庭，还说什么答应不答应呢？可是洞庭水深啊，我只能在人世间来往，怎能到龙宫里去送信呢？只怕人世和仙境有明暗之分，道路不通，以致辜负了你热忱的嘱托。你有什么好办法可以给我引路吗？”女子一边悲伤地哭泣，一边道谢说：“要是有了回音，即使死了，也一定感谢您。方才您不曾答应时，我哪敢多说？您既然答应了，洞庭龙宫跟人世的京城并没有不同啊。”
Chỉ thấy một cô gái đang chăn dê bên đường. Chàng thấy lạ bèn quan sát kĩ thì thấy đó là một cô gái vô cùng xinh đẹp. Nhưng đôi mày nàng hơi chau, khuôn mặt u buồn, ăn mặc rách rưới, cứ ngẩn ngơ đứng ngây ở đó. Liễu Nghị không cầm được lòng bèn hỏi nàng: “Nàng có nỗi khổ tâm gì mà khiến mình chịu ấm ức đến mức độ này?” Cô gái lộ vẻ đau thương rồi khóc nức nở: “Thiếp là một kẻ bất hạnh, hôm nay may được chàng đây quan tâm hỏi han. Thiếp vốn là con gái của Long vương Động Đình, cha mẹ gả thiếp cho con trai thứ hai của Long vương Kính Xuyên, nhưng phu quân thiếp phóng đãng đam mê hoan lạc, bị bọn tỳ nữ mê hoặc, dần dần ghét bỏ, rẻ rúng thiếp. Sau đó thiếp đem chuyện này kể với bố mẹ chồng, nhưng họ nuông chiều con trai, không quản thúc được hắn. Đến khi thiếp khẩn thiết kể lại mấy lần với họ thì lại đắc tội. Bố mẹ chồng đày đọa thiếp, đuổi thiếp ra khỏi nhà mới tới bước đường này.” Nói rồi khóc thút thít, hết sức đau lòng. Sau đó nói tiếp: “Động Đình cách nơi này xa vời vợi, khoảng không vô tận mịt mù, không thể nào truyền tin được, nghĩ đủ cách, mắt trông mòn, cũng không cách nào để nhà biết nỗi khổ của mình. Nghe nói chàng sẽ về phía Nam, quê chàng ở rất gần hồ Động Đình, không chừng có thể nhờ chàng mang thư về được, chẳng hay chàng có đồng ý chăng?” Liễu Nghị nói: “Ta là người trọng nghĩa khí, nghe những lời này của nàng trong lòng xúc động khôn nguôi, chỉ hận sao mình không mọc đôi cánh, bay ngay đến Động Đình, đừng nói là có đồng ý hay không? Nhưng nước hồ Động Đình sâu lắm, ta chỉ biết đi lại trên trần gian, làm sao mang thư tới được Long cung đây? Chỉ e nhân thế và tiên cảnh có phân chia sáng tối, đường không nối liền, nên lại phụ lòng trông cậy tha thiết của nàng. Nàng có cách gì hay để dẫn đường cho ta không?” Cô gái vừa đau lòng khóc nức nở vừa cám ơn chàng: “Nếu có hồi âm, dù chết thiếp cũng nhất định sẽ báo đáp. Ban nãy chàng chưa nhận lời, thiếp nào dám nói thêm? Giờ chàng đã đồng ý, thủy cung Động Đình và kinh thành ở nhân thế không khác gì nhau.”
女子说：“洞庭的南岸有一棵大橘树，当地人称它社橘。您（到了那里）要解下腰带，束上别的东西，在树干上敲三下，就会有人出来招呼您,就跟着他走。希望您除了报信之外，并且把我心里的话都说给我家里的人！”柳毅说：“一定听你的话。”女子就从衣襟里拿出信来，向柳毅拜了又拜，然后把信交给了他。柳毅把信放在行囊里，便又问道：“我不知道你牧羊有什么用处，神灵难道还要宰杀吗？”女子说：“这些并不是羊，是‘雨工’啊。”“什么叫‘雨工’？”她说：“就象雷、电一样（掌管下雨的神）。”柳毅回头看看那些羊，它们昂头望，大步走，饮水吃草的样子很特别，可是身材跟羊没有不同。柳毅又说：“我给你做捎信的使者，将来你回到洞庭，希望你不要避开我不见面。”女子说：“不光不避开，还要象亲戚一样啊。”说完，柳毅告别向东走。走不到几十步，回头看看女子与羊群，都不见了。
Cô gái nói: “Bờ phía Nam của Động Đình có một cây quýt lớn, dân dịa phương gọi là “xã quất”. Đến đó chàng hãy gỡ dây lưng xuống, thắt lên một vật khác, gõ 3 cái lên thân cây, sẽ có người xuất hiện chào hỏi chàng, cứ đi theo ông ta. Mong rằng ngoài việc báo tin ra, xin chàng hãy đem nỗi lòng này kể cho người nhà thiếp!” Liễu Nghị nói: “Ta nhất định sẽ theo lời nàng.” Cô gái lấy từ vạt áo ra một bức thư, dập đầu trước Liễu Nghị, sau đó giao thư cho chàng. Liễu Nghị bỏ thư vào tay nải, lại hỏi: “Ta không hiểu nàng chăn dê có tác dụng gì, thần linh chẳng lẽ còn giết mổ ư?” Cô gái nói: “Đây không phải dê, là ‘vũ công’ đấy. ” “‘Vũ công’ là gì?” Nàng nói: “Cũng giống như sấm chớp vậy (những vị thần quản lý việc làm mưa).” Liễu Nghị quay đầu nhìn những con dê kia, dáng chúng ngước đầu nhìn, đi bước lớn, uống nước gặm cỏ đều rất khác lạ, song thân hình không khác gì dê thường. Liễu Nghị lại bảo: “Ta làm sứ giả tiện đường đưa thư cho nàng, sau này về Động Đình rồi mong nàng đừng né tránh gặp ta.” Cô gái nói: “Không những không né tránh mà thiếp còn xem chàng như người thân nữa.” Nói xong, Liễu Nghị cáo từ nàng rồi đi về phía Đông. Đi chưa tới mấy chục bước, chàng ngoảnh đầu lại nhìn cô gái và đàn dê, song không thấy đâu nữa.
一个多月后，柳毅回到家乡，就去洞庭访问。洞庭湖的南岸，果然有一棵社橘。他就换下腰带，在树上敲了三下。一会儿有个武士出现在波浪中，向柳毅行了礼问道：“贵客刚从什么地方来的？”柳毅先不告诉他实情，说：“我特来拜见大王。”武士分开水，指出道路，带着柳毅前进。对柳毅说：“要闭上眼睛，很快就可以到了。”柳毅依照他的话，便到了龙宫。只见高楼大殿一座对着一座，一道道门户数也数不清，院子里栽着奇花异木，各式各样，无所不有。武士叫柳毅在殿角里停下来，说：“请贵客在这里等着吧。”柳毅问：“这里是什么地方？”武士说：“这里的灵虚殿。”柳毅仔细一看，觉得世界上的珍宝全都在这里了。殿柱是用白璧做成的，台阶是用青玉铺砌的，床是用珊瑚镶制的，帘子是用水晶串成的。奇丽幽深的光景，说也说不尽。
Hơn một tháng sau, Liễu Nghị về đến quê nhà, liền đến Động Đình hỏi thăm. Bên bờ phía Nam hồ Động Đình quả nhiên có một cây quýt. Chàng liền gỡ dây lưng xuống, gõ 3 cái lên thân cây. Lát sau, có một võ sĩ xuất hiện trên sóng nước, thi lễ chào hỏi Liễu Nghị: “Xin hỏi quý khách vừa từ đâu đến?” Liễu Nghị chưa nói thật với ông ta, chỉ bảo: “Tôi đến bái kiến đại vương.” Võ sĩ rẽ nước, chỉ đường, dẫn Liễu Nghị đi về phía trước. Ông ta bảo Liễu Nghị: “Cần phải nhắm mắt, sẽ tới nơi rất nhanh thôi.” Liễu Nghị làm theo lời ông ta, đến được Long cung. Chỉ thấy điện lớn lầu cao hàng hàng dãy dãy, có bao nhiêu là cánh cửa đếm mãi không hết, trong sân trồng đủ các loài kì hoa dị thảo, muôn màu muôn vẻ, không thiếu loại nào. Võ sĩ bảo Liễu Nghị dừng lại ở góc điện và nói: “Xin khách quý cứ đợi ở đây đã.” Liễu Nghị hỏi: “Đây là nơi nào?” Võ sĩ đáp: “Là Linh Hư điện ở đây.” Liễu Nghị nhìn kĩ, cảm giác như châu báu cả thế gian đều chất cả về đây. Những cây cột xà làm bằng bạch bích, bậc cấp lát bằng ngọc bích, giường được nạm bằng san hô, rèm cửa được xâu từ pha lê. thâm u tráng lệ vô cùng, nói không hết được.
可是好大一会儿龙王也没出来。柳毅问武士：“洞庭君在哪里？”武士说：“我们的大王正加临在玄珠阁，跟太阳道士谈论火经，不多时就完毕了。”柳毅问：“什么叫火经？”武士说：“我们的大王是龙，龙凭借着水显示神灵，拿一滴水就可以漫过山陵溪谷。太阳道士是人，人凭借火来表现本领，用一盏灯火就可以把阿房宫烧成焦土。然而水火的作用不同，变化也不一样。太阳道士对人类用火的道理精通，我们大王请他来，听听他的议论。”才说完话，宫门大开。一群侍从簇拥着一位身穿紫袍，手执青玉的人出来了。武士跳起身来说：“这就是我们的大王！”洞庭君打量着柳毅说：“这不是人世间来的人吗？”柳毅回答说：“是。”便向洞庭君行礼，洞庭君也答了礼。对柳毅说：“水底宫殿幽深，我又愚昧，先生不怕千里之远来到这里，有何贵干呢？”柳毅说：“我柳毅是大王的同乡。生长在湘水边，到长安去求功名。前些日子没有考上，闲暇间驱马在泾水岸边，看见大王的爱女在野外牧羊，受着风霜雨露的吹打，容颜憔悴，叫人看了十分难受。问了她才告诉我说：‘被丈夫虐待，公婆又不体谅，因此弄到这个地步。’悲伤得泪流满面。她托我捎封家信。我答应了，今天才到这里来的。”于是拿出信来，交给了洞庭君。他把信看完，用袖子遮住脸哭泣起来，说：“这是我做父亲的过错，我看不明，听不清，使闺中弱女在远方受陷害也不知道。你是个不相关的路人，却能仗义救急，承蒙您的大恩大德，我怎敢忘记？”说完，又哀叹了好久。然后让一个身边伺候的太监把信送进宫去。过了一会儿，听到宫里发出一片哭声。洞庭君慌忙对侍从的人说：“快去告诉宫里，不要哭出声来，恐怕让钱塘君知道了。”柳毅问：“钱塘君是谁啊？”洞庭君说：“是我的爱弟，以前做过钱塘长，如今已经罢官免职了。”柳毅又问：“为什么不让他知道？”洞庭君说：“因为他勇猛过人。早先唐尧时代闹过九年的洪水，就是他发怒的缘故。最近他跟天将不和睦，又发大水淹掉五座大山。上帝因为我历来有些功德，才宽恕了我弟弟的罪过。但还是把他拘禁在这里，所以钱塘的人每天都盼他回去。”
Nhưng một lúc lâu sau mà Long vương vẫn chưa ra, Liễu Nghị hỏi võ sĩ: “Long vương Động Đình đâu rồi?” Võ sĩ đáp: “Đại vương chúng tôi đang giá lâm ở Huyền Chu các, bàn luận Hỏa kinh với đạo sĩ Thái Dương, không lâu nữa sẽ xong.” Liễu Nghị hỏi: “Hỏa kinh là gì?” Võ sĩ đáp: “Đại vương của chúng tôi thuộc nòi rồng, rồng hiển oai linh nhờ vào nước, chỉ cần lấy một giọt nước là có thể làm ngập cả núi non khe cốc. Đạo sĩ Thái Dương là người, con người dựa vào lửa để trổ bản lĩnh, dùng một ngọn đèn có thể đốt cung A Phòng thành tro bụi. Nhưng công dụng của nước và lửa không giống nhau, sự biến hóa cũng khác. Đạo sĩ Thái Dương rất tinh thông nguyên lí dùng lửa của loài người, Đại vương chúng tôi mời ngài ấy đến để nghe biện giải của ngài ấy.” Lời vừa dứt thì cửa cung bật mở. Một tốp thị tùng vây quanh một người mặc áo bào tím, tay cầm viên ngọc bích bước ra. Võ sĩ kia nhảy đến bên nói: “Đây là đại vương của chúng tôi!” Vua Động Đình ngắm nghía Liễu Nghị rồi hỏi: “Đây chẳng phải người trần gian sao?” Liễu Nghị đáp: “Thưa phải.” Rồi thi lễ với ông ta, vua Động Đình đáp lễ, nói với Liễu Nghị: “Thủy cung thâm u, ta lại ngu muội, tiên sinh không quản ngàn dặm xa xôi đến đây chẳng hay có việc gì?” Liễu Nghị đáp: “Liễu Nghị tôi là đồng hương với đại vương. Nhà ở bên Tương Thủy, đến Trường An để cầu công danh. Mấy ngày trước biết thi không đỗ, rỗi rãi rong ngựa bên bờ Kính Thủy, thấy ái nữ của đại vương đang chăn dê ngoài đồng, chịu dãi gió dầm sương, dung nhan tiều tụy, khiến người ta xót thương vô cùng. Hỏi rồi nàng ấy mới cho tôi hay ‘bị phu quân ngược đãi, bố mẹ chồng lại không thấu tình, vậy nên mới tới bước đường này’ nói rồi nước mắt như mưa. Nàng nhờ tôi mang hộ bức thư nhà. Tôi đã đồng ý nên hôm nay mới tới đây.” Thế là lấy thư ra đưa cho vua Động Đình. Ông ta xem thư xong thì lấy vạt áo che mặt khóc nức nở: “Đây là lỗi ở người làm cha như ta, nhìn không thấu, nghe không rõ, đến nỗi khiến khuê nữ yếu ớt chịu uất ức ở nơi xa cũng chẳng hay. Tiên sinh là người qua đường vô can nhưng lại trượng nghĩa cứu người, nhận đại ân đại đức của ngài tôi nào dám quên?” Nói xong lại than thở hồi lâu. Sau đó bảo một thái giám hầu cạnh đưa thư vào trong cung. Một lát sau, từ trong cung phát ra tiếng khóc. Vua Động Đình cuống quít bảo với người hầu: “Mau vào nói với trong cung không nên khóc ra tiếng, e sẽ làm vua Tiền Đường biết mất.” Liễu Nghị hỏi: “Vua Tiền Đường là ai vậy?” vua Động Đình đáp: “Là nhị đệ của ta, trước kia từng làm chủ sông Tiền Đường, nay đã bãi quan miễn chức.” Liễu Nghị lại hỏi: “Tại sao không nên để ông ấy biết?” Vua Động Đình đáp: “Vì tính đệ ấy vô cùng nóng nảy. Trước kia vào thời Đường Nghiêu từng náo loạn 9 năm hồng thủy, nguyên do chính là vì đệ ấy tức giận. Gần đây đệ ấy không hòa hợp với các thiên tướng lắm, lại gây đại lụt nhấn chìm năm ngọn núi lớn. Thiên đế vì nể chút ít công đức của ta lâu nay mới khoan thứ cho tội lỗi của đệ đệ ta. Nhưng vẫn phải giam đệ ấy ở đây, nên người sông Tiền Đường ngày nào cũng mong đệ ấy trở về.”
话未说完，忽然发出一声巨响，天崩地裂。顷刻有一条巨龙身长千余尺，闪电似的目光，血红的舌头，鳞甲象朱砂，鬃毛象火焰，脖子上押着金锁链，链子系在玉柱上，无数的霹雳和闪电直飞去了。柳毅吓得扑倒在地。洞庭君亲自把他扶起，说：“不用害怕，没危险的。”柳毅好一会儿才镇定下来，想告辞。洞庭君说：“一定不会这样了。希望让我稍尽点情意。”就吩咐摆宴。
Lời chưa dứt thì đột nhiên vọng lại một âm thanh chói tai long trời lở đất. Phút chốc xuất hiện một con rồng to lớn, thân dài hơn ngàn thước, ánh mắt như chớp giật, lưỡi màu đỏ tươi, vảy giáp tựa châu sa, lông bờm rực lửa, cổ móc sợi xích vàng, dây xích được cột trên trụ ngọc, vô số những tia sét và ánh chớp cứ xẹt ra. Liễu Nghị sợ hãi ngã sóng soài, Vua Động Đình đỡ chàng dậy nói: “Đừng sợ, không nguy hiểm gì đâu.” Mãi một lúc sau Liễu Nghị mới trấn tĩnh lại được, muốn cáo từ. Vua Động Đình nói: “Không nên như vậy. Xin hãy để ta bày tỏ chút tấm lòng.” Sau đó liền sai người bày tiệc.
不久忽然吹起了微微的暖风，现出了朵朵彩云，出现了无数装扮起来的侍女，有说有笑。后面有一个人，天生的美貌，身上佩戴着华美的装饰品。柳毅走近一看，原来就是以前托他捎信的那个女子。可是她又象喜欢又象悲伤，眼泪断断续续地掉下来。一会儿红烟遮在她的左边，紫云飘在她的右边，香风袅绕，已到宫中去了。洞庭君笑着对柳毅说：“在泾水受苦的人回来了。”
Lát sau bỗng nổi một luồng gió nhẹ ấm áp, từng đám mây ngũ sắc hiện ra, xuất hiện bao nhiêu thị nữ tô son điểm phấn, nói nói cười cười. Phía sau có một nàng dung mạo sắc nước hương trời, đeo trên mình các trang sức tinh xảo. Liễu Nghị đến gần thoáng nhìn, hóa ra chính là cô gái nhờ chàng đưa thư lúc trước. Nhưng nàng vừa như vui mừng vừa như đau buồn, lệ không ngừng tuôn rơi. Lát sau, làn khói đỏ trùm phủ phía bên trái nàng, mây tím bồng bềnh bên phải nàng, hương gió thơm vấn vít, đã vào bên trong cung rồi. Vua Động Đình mỉm cười bảo Liễu Nghị: “Người chịu khổ ở Kính Thủy đã trở về rồi.”
过了一会儿，洞庭君重新出来，和柳毅饮酒吃饭。又见有一人，披着紫袍，拿着青玉，容貌出众，精神饱满，站在洞庭君的左边。洞庭君向柳毅介绍说：“这个就是钱塘君。”柳毅向他行礼，钱塘君也回拜：“侄女不幸，被那个坏小子虐待。靠您仗义守信。要不然的话，她就成为泾陵的尘土了。受您的德，感您的恩，难以用言词表达出来。”柳毅谦让地表示不敢当。钱塘君又说：“我方才辰刻从灵虚殿出发，巳刻到达泾阳，午刻在那边战斗，未刻回到这里。中间赶到九重天向上帝报告。上帝知道侄女的冤屈便原谅了我的过错。连对我以前的责罚也因此赦免了。可我性情刚烈，走的时候来不及向您告别问候，惊扰了宫里，又冒犯了宾客。心里惭愧惶恐，不知多大过失。”就退后一步，再拜请罪。洞庭君问：“这次伤害了多少生灵？”他说：“六十万。”“糟蹋庄稼了吗？”“方圆八百里。”“那个无情义的小子在哪里？”“给我吃掉了。”洞庭君露出不快的神色说：“那小子存这样的心，确实难以容忍；可是你也太鲁莽。靠上帝的英明，了解我女儿的奇冤。不然的话，我怎么能推卸责任呢？从今以后，你别再这样鲁莽了！”
Một lúc sau, vua Động Đình lại trở ra cùng Liễu Nghị uống rượu dùng cơm. Còn thấy một người, khoác áo bào tím, cầm ngọc bích, tướng mạo phi phàm, tinh thần sung mãn, đứng bên trái vua Động Đình. Vua Động Đình giới thiệu với chàng: “Người này chính là vua Tiền Đường.” Liễu Nghị thi lễ, vua Tiền Đường cũng đáp lại: “Cháu gái bất hạnh bị thằng khốn kia ngược đãi. Nhờ ngài trượng nghĩa đưa thư, nếu không cháu nó đã thành đất bụi chốn Kính Lăng rồi. Đội ơn sâu đức dày của ân nhân, khó mà dùng lời nào diễn tả cho xiết.” Liễu Nghị khiêm nhường tỏ ý không dám nhận. Vua Tiền Đường lại tiếp: “Ban nãy, giờ Thìn tôi từ Linh Hư điện xuất phát, giờ Tị đến Kính Dương, giờ Ngọ chiến đấu bên ấy, giờ Mùi về đến đây. Trong thời gian đó, gấp rút đến Cửu Trùng Thiên (9 tầng trời) báo cáo với Ngọc Đế. Ngọc Đế biết nỗi oan ức tủi nhục của cháu gái nên ân xá cho lỗi lầm của tôi. Ngay đến những tội trạng trước kia cũng nhờ vậy được miễn thứ. Song tôi vốn nóng tính, lúc đi không kịp từ giã hỏi han ngài, làm kinh động trong cung, còn mạo phạm đến khách quý. Lòng tôi cả thẹn hoảng hốt, chẳng biết đã đắc tội bao nhiêu.” Đoạn lùi về một bước, lại bái tạ tội. Vua Động Đình hỏi: “Lần này tổn hại bao nhiêu sinh linh?” Ông ta đáp: “60 vạn.” “Phá hoại cả hoa màu sao?” “Suốt 800 dặm.” “Vậy tên nhãi ranh vô tình kia ở đâu?” “Đệ nuốt luôn rồi.” Vua Động Đình tỏ rõ nét không vui: “Tên nhãi đó lòng dạ như vậy quả thực khó lòng dung thứ, nhưng đệ cũng quá lỗ mãng. Nhờ Ngọc Đế anh minh, thấu hiểu oan tủi của con gái huynh. Nếu không, huynh làm sao gánh nổi trách nhiệm đây? Từ nay về sau, đệ không được lỗ mãng như vậy nữa!”
这天晚上，就请柳毅留宿在凝光殿。第二天，又在凝碧宫宴请柳毅，遍召亲友来会，堂前排列着盛大的乐队，席上安排着美酒，陈设着佳肴。
Tối ấy, Liễu Nghị được mời ở lại điện Nghi Quang. Ngày hôm sau, chàng lại được mời dự yến tiệc tại cung Ngưng Bích, Long vương Động Đình triệu tập bằng hữu khắp nơi đến dự, trước sảnh đội ca vũ dàn hàng rầm rộ, trên bàn tiệc bày đầy rượu ngon, sắp toàn sơn hào hải vị.
第二天，又在清光阁宴请柳毅。钱塘君借着酒意，板起了脸，作出一本正经的样子，对柳毅说：“洞庭君的爱女，性情贤淑，品质美好，不幸错嫁给品行不端的人，以致蒙耻受辱，这件事现在总算了绝了。今天我打算请求把她托付给您这样有高情厚义的人作妻子，我们世代成为亲戚，使受恩的人知道她的终身应该托付给谁。这岂不是君子善始善终的道理吗？”柳毅态度严肃地站起来，猛然冷笑一声：“我竟不知道钱塘君会愚暗不明事理到这种地步!您的所作所为使我曾以为世上刚直英明果决的人，没有谁及得上你的了。可是今天您却仗着魁梧的身躯，强悍的性情，借酒使气，想要逼迫我，这难道是正直的行为吗？我的瘦小身体，诚然不够藏在大王的一鳞片甲之间，然而我敢以不佩服的心情，来对抗你横行霸道的气焰，希望你好生思量思量。”
Hôm sau, Liễu Nghị lại được thiết tiệc ở Thanh Quang các. Vua Tiền Đường nhân men rượu nghiêm sắc mặt, ra vẻ hết sức chỉnh tề, nói với Liễu Nghị: “Ái nữ của Động Đình quân tính tình hiền hậu, phẩm hạnh nết na, không may trót gả nhầm cho hạng nhân cách bất chính, đến nỗi chịu cảnh khổ nhục, chuyện này hiện xem như đã giải quyết xong. Hôm nay tôi mong được trao gửi nó cho người tình sâu nghĩa nặng như ngài đây để làm vợ hiền, hai nhà chúng ta trở thành thông gia, để kẻ thọ ân biết được chuyện cả đời của nó nên trao gửi cho ai. Đây há chẳng phải đạo lý đã làm thì làm ơn cho trót của người quân tử hay sao?” Liễu Nghị thái độ nghiêm chỉnh đứng bật dậy, đoạn cười nhạt một tiếng: “Tôi thật không ngờ là Tiền Đường quân lại ngu muội không hiểu đạo lý đến nhường này! Hành động việc làm của ngài từng khiến tôi nghĩ rằng sự cương trực anh minh quả đoán của ngài trên đời này không ai sánh kịp. Thế mà hôm nay ngài lại ỷ vào tấm thân vậm vạp với tính khí hung dữ của mình mượn rượu mớm hơi, muốn thúc ép tôi, chẳng lẽ đây là hành vi chính trực? Sức vóc tôi tuy gầy yếu, quả thực không thể trốn trong một miếng vảy tấm giáp của ngài, nhưng tôi dám lấy sự bất phục của mình chống lại sự hung hăng bạo ngược đó, mong ngài suy xét kĩ cho.”
钱塘君于是连忙向后退谢罪道：“寡人生长在深宫里，不曾听见过正直的言论。刚才言语之间粗疏狂妄，冒犯高明，现在回过头来细想，罚不当罪。希望您不要因此介意而生嫌隙才好!”当晚又欢畅地饮宴，欢乐的情形一如既往。柳毅和钱塘君还结成了知心朋友。
Vua Tiền Đường liền hớt hải lui xuống tạ lỗi: “Quả nhân lớn lên trong chốn thâm cung, chưa từng nghe qua những lời cương trực. Ban nãy lời lẽ có càn rỡ ngông cuồng, mạo phạm đến cao minh, giờ ngẫm kĩ lại thấy rằng tội quả không nhẹ. Mong ngài không vì vậy mà để lòng sinh mối hiềm khích!” Tối ấy lại niềm nở đãi tiệc, tình hình vẫn vui vẻ như cũ. Liễu Nghị và vua Tiền Đường còn kết thành bạn tri âm.
第二天，柳毅告辞回家，洞庭君夫人又特意设宴于潜景殿为柳毅饯行。夫人唏嘘着说：“小女受到您的深恩，可惜还没有好好表白我们对您惭愧感激的心情，就这样离别了!”又让龙女当筵向柳毅再拜致谢。柳毅前番虽然没有答应钱塘君的要求，可是此刻在筵席上见到龙女，也很有些叹悔之色。宴会完毕，柳毅辞别，又循原来分开的水路出湖登岸，只见有十多个仆从，挑着满载珍宝的行囊跟随着他，一直陪送他到家才辞别回去。
Hôm sau, Liễu Nghị cáo từ về quê, Động Đình phu nhân còn đặc biệt bày tiệc ở điện Tiềm Cảnh để tiễn chàng. Phu nhân nức nở bảo: “Tiểu nữ đội ơn sâu của ngài, tiếc rằng còn chưa đủ bày tỏ hết tấm lòng áy náy cảm kích của chúng tôi với ân nhân mà đã từ biệt thế này rồi!” Nói đoạn gọi long nữ ra trước tiệc vái tạ ơn Liễu Nghị. Lần trước Liễu Nghị tuy không chấp nhận thỉnh cầu của vua Tiền Đường, song lúc này nhìn thấy long nữ giữa tiệc cũng phần nào thấy tiếc nuối. Tiệc vãn, Liễu Nghị cáo từ, lại theo lối cũ rẽ nước ra khỏi hồ lên bờ, chỉ thấy hơn mươi tùy tùng gánh những tay nải đựng đầy châu báu theo sau chàng, hộ tống mãi tới khi chàng tới nhà mới từ biệt trở về.
柳毅来到扬州珠宝店里，卖掉他在龙宫所得的宝物，得到超过百万的钱财。他娶了个姓张的妻室，不久，妻子就死了。又娶了个姓韩的姑娘，几个月后，又死了。他于是把家搬到金陵。鳏居单身的柳毅常常感到寂寞，想再找一个新的配偶。有个媒人告诉他说：“有一位姓卢的小姐，原籍范阳，父亲现在不知到哪里去了。母亲郑氏前年把她嫁给清河张姓，不幸过门不久丈夫就死了。母亲可怜她年纪轻轻，又聪明美丽，不忍眼睁睁地看着她寡居，想选择一个有品德的人做她的配偶。不知道你可中意吗？”柳毅答应了这门婚事，择定吉日，举行婚礼。
Liễu Nghị đến tiệm trang sức ở Dương Châu, bán đi những báu vật có được từ Long cung, kiếm một số của bạc triệu. Chàng lấy một người vợ họ Trương, không lâu sau thì nàng ta mất. Chàng lại cưới một cô nương họ Hàn, mấy tháng sau nàng ấy cũng qua đời. Thế là chàng chuyển nhà đến Kim Lăng. Cảnh cô đơn chiếc bóng thường khiến Liễu Nghị thấy quạnh quẽ, chàng muốn tìm một người bạn đời mới. Có bà mối mách chàng rằng: “Một tiểu thư họ Lô, nguyên quán ở Phạm Dương, người cha hiện nay không biết đã đi đâu. Bà mẹ họ Trịnh mấy năm trước gả nàng ấy cho người họ Trương ở Thanh Hà, chẳng may mới gả được không lâu thì anh chồng mất. Bà mẹ thương nàng tuổi còn trăng, lại linh lợi xinh xắn, không nỡ trơ mắt thấy con ở góa, muốn chọn một người đức hạnh sánh duyên với nàng. Chẳng hay có trúng ý cậu chăng?” Liễu Nghị đồng ý hôn sự này, chọn ngày lành cử hành hôn lễ.
婚后一个多月，有一天晚上柳毅细看他的妻子，深深觉得她的面貌很像龙女，可是娇媚丰满，却又比龙女胜过几分。于是便和她谈起从前传书的事。妻子回答道：“人世间哪会有这种事情呀？”过了一年多，妻子怀了孕。孩子生下满月这天，妻子浓妆艳饰，将柳毅唤进内室，含笑地说：“郎君难道想不起你我未结婚之前过去的事情吗？”
Cưới được hơn tháng sau, một tối nọ, Liễu Nghị chăm chú quan sát vợ mình, cảm thấy dung mạo nàng rất giống long nữ, song còn đầy đặn yêu kiều hơn mấy phần. Vậy là chàng bèn kể cho nàng chuyện đưa thư ngày trước. Nàng đáp: “Chốn nhân gian sao lại có chuyện như vậy?” Được hơn một năm, vợ chàng mang thai. Ngày con đầy tháng, nàng trang điểm diễm lệ, gọi Liễu Nghị vào phòng, cười nụ thỏ thẻ: “Lẽ nào lang quân không nhớ ra chuyện ngày xưa của đôi ta trước lúc cưới?”
问得柳毅有点迷惑，妻子笑着：“我确实是洞庭君的女儿。多蒙你从泾河那里的冤苦中搭救了我。我深深衔感您的恩德，心里立誓要报答你。后来钱塘叔父问你提亲，你却不答应，以致暌违离别。父母想把我嫁给濯锦（注：今四川锦江）龙君的小儿子，只是我对你的心志难改，于是闭户不出剪掉头发，以明我无意再嫁别人的心志。我虽然被您抛弃拒绝，但对你的爱慕之心至死也不会改变。后来，父母也被我的痴情所感动，恰巧您屡屡婚娶相继去世，你选择到这里来居住，才能够有机会实现报答您恩德的愿望。今天彼此在一起相亲相爱地过一辈子，我就是死了也没有遗恨了!”
Câu hỏi khiến Liễu Nghị thấy nghi hoặc đôi phần, nàng mỉm cười: “Thiếp quả thực là con gái của Long vương Động Đình. Từ khi nhờ được chàng cứu vớt khỏi cảnh tủi khổ ở Kính Hà, thiếp hàm ơn sâu sắc ân đức của chàng, lòng này đã thề phải báo đáp. Sau đó Tiền Đường thúc đề cập hôn sự với chàng nhưng chàng lại không tán thành, từ đó mà xa cách biệt li. Cha mẹ định gả thiếp cho con trai út của Long vương Trạc Cẩm (chú thích: nay là sông Cẩm Giang ở Tứ Xuyên), song tấm lòng thiếp đối với chàng khó mà dời đổi, thế là thiếp đóng cửa cắt tóc, để tỏ rõ rằng thiếp không muốn lấy ai khác. Tuy thiếp bị chàng từ chối bỏ mặc, nhưng tấc lòng son đến chết cũng không đổi thay. Sau này, cha mẹ cũng cảm động bởi tấm tình si của thiếp, khéo sao chàng nhiều bận lập thất mà lần lượt qua đời, chọn đến đây cư trú, vậy mới có cơ hội để thực hiện nguyện ước đền ơn của thiếp. Hôm nay đôi ta bên nhau tương thân tương ái, có chết thiếp cũng không hề hối hận!”
说到这里，禁不住呜咽得涕泪交下：“我起初所以不对您说，是因为知道您没有重女色的心；现在所以告诉您，是因为知道您有爱我之意。我只怕妇人身份地位低微，不足以永远坚固您对我的爱情，所以想借您喜爱孩子的心情，寄托我和你共同生活白头偕老的愿望。不知道您的意思怎样？我心里又愁又怕，不能自宽自慰。叔父向您提亲，您又坚决不答应。您是真的认为不可以呢？还是一时之忿呢？您自己能对我说说吗？”
Nói đến đây thì không kềm được lòng, ngẹn ngào trong suối lệ: “Ban đầu sở dĩ không cho chàng hay là vì biết chàng không lòng trọng sắc; nay kể ra đây vì biết chàng cũng có tình ý với thiếp. Thiếp chỉ sợ phận gái hèn mọn, không đủ sức giữ vững trọn kiếp tình chàng, vậy nên muốn nhân khi chàng thương con mà kí thác nguyện vọng đôi ta cùng chung sống đến đầu bạc răng long. Chẳng hay ý chàng thế nào? Lòng thiếp vừa buồn vừa lo, không tự an ủi được mình. Khi thúc phụ nói chuyện hôn sự, chàng lại quyết ý chối từ. Thực lòng chàng cho rằng chuyện đó là không thể ư? Hay chỉ là phút nóng giận nhất thời? Chàng có thể cho thiếp biết hay chăng?”
柳毅道：“这真好像是命中注定的一样。虽然有爱慕你之心，但是我克制自己的感情，及至钱塘君强迫我答应婚事的时候，只因为情理上说不过去，才激发起我的愤怒。试想我起初原是以仗义救人为目的，岂有杀死了丈夫而娶他妻子的道理？这是第一个不可。何况我素来以坚持自己的贞操为志向，岂有违背自己的心愿而屈服于他人的道理？这是第二个不可。可是到了临别的那天，看见你有依恋不舍的神色，心里也非常悔恨。终因人事情理的制约，无法接受你的一份挚情!啊!现在，你是卢家的女儿，又住在人间，就不是原来的龙女身份，因而与你结婚，就不会违背我的初心。从今以后，我们欢欢乐乐永远在一起，心里就没有一丝顾虑了。”
Liễu Nghị đáp: “Chuyện này thật cứ như định mệnh. Tuy ta có lòng thương mến nàng, nhưng phải kiềm chế mình, đến khi Tiền Đường quân ép ta chấp thuận việc hôn nhân, chỉ vì về tình về lý không thỏa đáng mới gây nên sự phẫn nộ trong ta. Thử nghĩ xem, ban đầu ta vốn vì mục đích trượng nghĩa cứu người, đời nào lại có cái lý giết chết người chồng rồi cướp lấy vợ hắn ta? Đây là điều không thể đầu tiên. Huống hồ xưa nay ta luôn lấy chí hướng giữ bền tiết tháo, có lý nào lại phản bội tâm nguyện của mình mà khuất phục kẻ khác? Đây là điều không thể thứ hai. Nhưng ngày từ biệt hôm ấy, nhìn vẻ lưu luyến của nàng, lòng ta cũng hối hận khôn nguôi. Sau cùng vì những ràng buộc của luân lí mà vô phương tiếp nhận tấm chân tình của nàng! Ôi chao! Nay nàng đã là con gái Lô gia, lại sống nơi nhân gian, không còn là thân phận long nữ trước kia, do vậy kết duyên với nàng không trái với tâm nguyện ban đầu của ta. Từ đây đôi ta sẽ mãi mãi vui vẻ bên nhau, không còn canh cánh mối suy tư nào nữa.”
龙女深为感动，娇声啼哭，过了好一会说：“您不要以为不是人类就没有人心，其实也是知恩图报的。龙的寿命长达万年，从现在开始当和您同享，水中陆上，没有不可以去的地方。您可不要以为这是虚妄之言。”
Long nữ cảm động khôn xiết, nức nở sụt sùi, lúc lâu sau mới lên tiếng: “Chàng đừng nên nghĩ không phải loài người thì không có trái tim, thực ra tộc rồng cũng biết tri ân đền đáp. Rồng thọ đến vạn năm, từ hôm nay thiếp sẽ cùng chàng chung hưởng, trên bờ trong nước, không nơi nào chúng ta không tới được. Chàng đừng nên xem đây là những lời huyễn hoặc.”
柳毅感叹地说：“我没有想到娶了龙女这样美丽的妻子，又获得成仙得道的机会。”
Liễu Nghị xúc động đáp: “Ta không thể ngờ lại cưới được người vợ long nữ xinh đẹp dường này, lại có cả cơ hội đắc đạo thành tiên nữa.”
于是，夫妻俩一同去朝见洞庭君。后来夫妻俩住在南海，前后才四十年，他们的住宅、车马、饮食、衣物的豪华，即使是贵族达官的家庭，也不能超过。柳毅的亲族也都跟着沾了光。柳毅的年龄虽然一年年增加，容貌状态却不见衰老。
Vậy là đôi vợ chồng cùng đến bái kiến vua Động Đình. Sau này, họ định cư ở Nam Hải, mới trên dưới 40 năm mà nhà cửa, ngựa xe, đồ ăn thức uống, quần áo vật dụng của họ đã trở nên xa hoa lộng lẫy, cho dù là những gia đình vọng tộc quan gia cũng không bì kịp. Họ tộc của Liễu Nghị cũng được thơm lây. Tuổi tác Liễu Nghị tuy mỗi năm một tăng, song thần thái tướng mạo không nhuốm chút già nua.
到了唐玄宗开元（公元713－741年）年间，唐明皇一心想做神仙，到处访求有道术的人。柳毅不能安居，就和妻子一同回到洞庭，无人知道他们的行踪。
Đến những năm Khai Nguyên đời Đường Huyền Tông (năm 713 – 741 sau Công Nguyên), Đường Minh Hoàng nhất mực muốn làm thần tiên, đi tứ phương tìm kiếm người có đạo thuật. Liễu Nghị không trú yên được liền cùng vợ về lại Động Đình, không ai biết được tung tích của họ nữa.