新婚趣联解围 — CÂU ĐỐI GIẢI VÂY ĐÊM TÂN HÔN

Theo phong tục ngày xưa, phàm là nam hay nữ kết hôn đều phải bị chọc ghẹo ba đêm.

Một ông lão nọ tổ chức đám cưới cho con trai xong, khách khứa đã liên tiếp chọc ghẹo đôi vợ chồng trẻ suốt hai đêm, đêm thứ ba càng tưng bừng hơn. Có người đề nghị chú rể ra vế đối cho cô dâu đối. Chỉ thấy chú rể đọc sang sảng như đã có sự chuẩn bị từ trước, đối rằng:

两夕为多，今夕何夕？

Nhị tịch vi đa, kim tịch hà tịch?

(Hai “tịch” thành “đa”, đêm nay đêm nào?)

Câu trên đã khéo léo sử dụng biện pháp tách chữ, hai chữ“夕(tịch)”ghép lại thành chữ “多(đa)”, ngụ ý là đã náo động phòng suốt hai đêm, cũng đủ vui rồi. Còn câu“今夕何夕(kim tịch hà tịch – đêm nay đêm nào?)”, chú rể đã khéo léo dẫn dụng câu thơ trong “Thi Kinh – Đường Phong – Trù Mâu”:

今夕何夕，见此良人。

Kim tịch hà tịch, kiến thử lương nhân.

(Đêm nay là cái đêm nào? Gặp chàng rể tốt ước ao bao ngày.)

今夕何夕，见此邂逅。

Kim tịch hà tịch, kiến thử giải cấu.

(Đêm nay là cái đêm nào? Gặp người ý hợp tâm đầu vui sao!)

今夕何夕，见此粲者。

Kim tịch hà tịch, kiến thử sán giả.

(Đêm nay là cái đêm nào? Gặp nàng dâu đẹp má đào xinh xinh.)

“Trù Mâu” là một điệu dân ca thường được hát khi náo động phòng vào thời Chu, cả bài thơ được nói bằng giọng dí dỏm, lặp đi lặp lại câu “kim tịch hà tịch (đêm nay đêm nào)” ngụ ý chúc mừng, khen ngợi cảnh vật đêm nay tuyệt đẹp và tình yêu hạnh phúc. Chú rể dẫn thơ vào trong câu đối, trang nhã mà hàm súc, nhưng cũng rất sát với thực tế, vô cùng thỏa đáng.

Cô dâu trầm ngâm giây lát rồi đọc giọng tha thiết:

三心共惢，将心比心。

Tam tâm cộng nhụy, tương tâm tỷ tâm.

(Ba “tâm” hợp “nhụy”, lấy lòng so lòng)

Vế đối rất chuẩn và khéo léo, ý nói mọi người hãy thông cảm cho sự mệt mỏi của vợ chồng trẻ chúng tôi, vì thế việc náo động phòng cũng nên dừng lại! Nhưng mọi người vẫn không chịu buông tha, có người còn đùa rằng: chữ“惢”không có bộ thảo, phải là chữ “蕊”. Lúc này, bố chồng mới ra giải vây giúp cho con dâu, ông cười khà khà nói: “Các vị, chẳng phải đã nói là không [吵(草)] đó ư, vậy hà tất còn tiếp tục [吵(草)] nữa? Ông đã khéo léo sử dụng từ hài âm (草cǎo – bộ thảo và 吵chǎo – làm ầm ĩ) , tạo cho câu nói huyền diệu, ý nghĩa sâu xa, khiến mọi người phải ôm bụng cười to. Khách khứa ai nấy đều gật đầu khen ngợi, vui vẻ khâm phục, chào từ biệt về nhà riêng.