很久以前，有个名叫朱耀宗的书生，一岁多一点儿父亲就因病离开了人世，母亲怕朱耀宗受到继父的虐待，硬是没有改嫁，独自一人挑起生活的重担。
Ngày xưa, có một thư sinh tên là Chu Diệu Tông. Khi chàng mới hơn một tuổi, cha đã qua đời vì bệnh. Mẹ của Chu Diệu Tông sợ con mình bị cha dượng bạc đãi nên quyết không tái giá, một mình gánh vác mọi khó khăn để nuôi con trưởng thành.
朱耀宗从小就聪慧过人，喜欢读书。母亲见儿子是个读书的料儿，就用省吃俭用节约下来的钱请了一个名叫张文举的教师来家里给儿子教书。张文举也是个穷书生，但他知识渊博，给朱耀宗上课更是一丝不苟，特别用心。师生二人一个教学有方，一个聪明好学，结果朱耀宗十五岁便考中了秀才，十八岁进京赶考，高中了头名状元。
Chu Diệu Tông vốn thông minh từ nhỏ, lại ham đọc sách. Thấy con có năng khiếu học hành, mẹ chàng đã dành dụm từng đồng, dè sẻn mọi chi phí để mời một thầy giáo tên là Trương Văn Cử đến nhà dạy chữ cho con trai. Trương Văn Cử cũng chỉ là một nho sinh nghèo nhưng kiến thức uyên bác, lại dạy rất nghiêm túc và tận tâm. Một người thì dạy giỏi, một người thì học giỏi, vì vậy vào năm mười lăm tuổi, Chu Diệu Tông đã thi đỗ tú tài, mười tám tuổi lên kinh dự thi và đỗ trạng nguyên đầu bảng.
朱耀宗参加殿试时，皇上见他才华横溢，一表人才，下旨将他招为驸马。朱耀宗谢过皇上隆恩后，不由想起了含辛茹苦地将他养大成人的母亲。遂向皇上讲述了他从小和母亲相依为命的苦难生活，讲述了母亲为了不让他受继父的虐待，是如何含辛茹苦地独自一人将他养大的，又是如何在生活极其困苦的情况下请教师给他传授知识，将他培养成人的经过。皇上听后非常感动，当即下诏，要为多年守寡、一直没有改嫁的状元朱耀宗之母立一个“贞节牌坊”。朱耀宗听罢自然十分高兴。
Khi tham gia điện thí, hoàng thượng thấy chàng khôi ngô tuấn tú, phong độ xuất chúng nên ban chỉ triệu làm phò mã. Chu Diệu Tông tạ ơn long ân rồi chợt nhớ đến người mẹ đã cực khổ nuôi mình khôn lớn. Chàng liền kể lại quãng đời cơ cực giữa hai mẹ con và kể về chuyện mẹ đã vì không muốn con bị cha dượng ngược đãi mà bao năm thủ tiết nuôi con một mình, thậm chí còn cố gắng mời thầy về dạy dù hoàn cảnh rất khó khăn. Hoàng thượng nghe xong vô cùng cảm động, lập tức ban chỉ lập một “Bia trinh tiết” (bia vinh danh phụ nữ thủ tiết) cho mẹ của trạng nguyên Chu Diệu Tông. Chu Diệu Tông nghe vậy đương nhiên vui mừng khôn xiết.
按照惯例，新科状元要回老家省亲。朱耀宗回到家里，母亲见儿子中了状元，高兴得嘴都合不拢了。但是，当她听说皇上下诏要给她“立贞节牌坊”后，却明显地露出了不安的神色。原来，朱耀宗的恩师张文举的妻子几年前不幸因病去世，在朱耀宗家和朱耀宗母亲相处的日子里，他们二人逐渐产生了感情。朱耀宗进京赶考后张文举虽然离开了朱耀宗家，但两人的感情却有增无减。最近，朱耀宗的母亲正想着要正式嫁给张文举。现在听说皇上要给她立“贞节牌坊”，她怎么能不忧心忡忡呢？
Theo lệ, tân trạng nguyên phải về quê bái yết cha mẹ. Khi Chu Diệu Tông trở về, mẹ nhìn thấy con đỗ trạng nguyên thì vui đến mức cười không khép miệng. Nhưng khi nghe hoàng thượng muốn lập “trinh tiết bài phường” cho mình thì bà lại lộ rõ vẻ bất an. Thì ra, vợ của Trương Văn Cử đã mất vì bệnh vài năm trước. Trong thời gian ở nhà Chu Diệu Tông dạy học, ông và mẹ của Chu Diệu Tông dần nảy sinh tình cảm. Sau khi Chu Diệu Tông lên kinh, Trương Văn Cử rời đi nhưng tình cảm giữa hai người lại càng sâu đậm. Gần đây, mẹ Chu Diệu Tông đang tính chính thức tái giá với Trương Văn Cử. Nay nghe hoàng thượng lập “Bia trinh tiết” cho bà, thì sao có thể không lo lắng?
朱耀宗听说母亲要改嫁给恩师张文举，顿时吓破了胆。他“扑通”一声跪在母亲的面前，痛哭流涕地说：“娘呀，这千万使不得。儿已将您不改嫁的事告诉了皇上，如今您要是改嫁那就是犯了欺君之罪，这可是要诛九族的大罪啊！”朱耀宗的母亲听后也感到左右为难。改嫁吧，无疑是犯了欺君之罪；可不改嫁这么多年来她独守空房、长夜难熬的日子又有谁能知晓？想来想去，朱耀宗的母亲不由仰天长叹，无奈地说：“一切都听天由命吧。”说罢，她随手脱下身上一件罗裙递给朱耀宗说：“娘把你养大很不容易，明天上午你给娘行个孝，把这件裙子洗干净后晾晒在院子里。如果天黑前裙子晒干了，我就不改嫁了；如果裙子晒不干，说明天意如此，你也不用再阻拦我改嫁了。”朱耀宗知道母亲把自己养大不容易，只好按照母亲的吩咐去做。
Chu Diệu Tông nghe mẹ muốn tái giá với ân sư thì sợ đến hồn bay phách lạc. Chàng quỳ sụp xuống đất khóc nức nở: “Mẹ ơi, không được đâu. Con đã tâu với hoàng thượng rằng mẹ không tái giá. Nếu giờ mẹ còn tái giá thì chẳng khác nào khi quân phạm thượng, là tội tru di cửu tộc đó ạ!” Mẹ Chu Diệu Tông nghe vậy cũng khó xử vô cùng. Nếu tái giá thì phạm tội khi quân; còn không tái giá thì nhiều năm qua sống cô quạnh, nỗi khổ ấy nào ai hay? Nghĩ tới nghĩ lui, bà chỉ biết ngửa mặt than: “Mọi chuyện để cho trời quyết định vậy.” Nói rồi, bà cởi chiếc váy lụa đang mặc, đưa cho Chu Diệu Tông và bảo: “Nuôi con khôn lớn chẳng dễ dàng gì. Sáng ngày mai con xem như báo hiếu mẹ, hãy giặt sạch chiếc váy này rồi mang ra sân phơi. Nếu đến trước khi trời tối mà váy khô thì mẹ sẽ không tái giá. Còn nếu trời tối mà váy không khô, tức là ý trời như vậy, con cũng đừng cản mẹ nữa.” Chu Diệu Tông biết mẹ đã quá vất vả nuôi mình nên đành nghe lời.
第二天上午，晴空万里，烈日当空。朱耀宗心里暗自高兴。他想，这么好的天气别说一件裙子，纵有十件八件也能晒干。那知他把母亲的裙子洗好后刚刚晒在院子后，晴朗的天空突然阴云密布，暴雨如注。晾晒在院子里的裙子被暴雨浇得湿漉漉的，比刚洗完拧干后还要湿得多。大雨一直下到了后半夜，母亲的裙子也始终是和泡在水里一样，怎么能干得了呢？天黑以后，朱耀宗的母亲望着窗外的倾盆大雨对朱耀宗说：“儿呀，天要下雨，娘就要嫁人，天意不可违呀！” 朱耀宗心里虽然叫苦不迭，但天意如此，他也无可奈何。
Sáng hôm sau, trời trong nắng đẹp, nắng chang chang rực rỡ. Chu Diệu Tông thầm mừng. Chàng nghĩ thời tiết thế này, đừng nói một chiếc váy, mười chiếc cũng khô. Nhưng đúng lúc chàng vừa phơi váy xong thì mây đen kéo đến, rồi mưa lớn trút xuống như thác. Váy bị mưa xối đến ướt sũng, còn ướt hơn lúc vừa giặt. Mưa kéo dài suốt đến nửa đêm, khiến váy không sao khô nổi. Trời tối, mẹ Chu Diệu Tông nhìn cơn mưa như trút nước ngoài cửa sổ và nói: “Con à, trời đã đổ mưa, mẹ đi lấy chồng, ý trời không thể trái được.” Dù trong lòng đau như cắt, Chu Diệu Tông cũng đành bất lực.
回到京城后，朱耀宗将母亲和恩师张文举的婚事以及他给母亲洗裙子、天下暴雨的情况如实向皇上做了汇报，请求皇上治罪。皇上听罢连连称奇，说：“天要下雨，娘要嫁人，这是天作之合，由他去吧。”
Sau khi trở lại kinh, Chu Diệu Tông tâu rõ mọi chuyện: việc mẹ và thầy Trương kết duyên, việc phơi váy gặp mưa lớn và xin nhận tội. Hoàng thượng nghe xong liên tục khen là chuyện kỳ lạ, rồi nói: “Trời đã đổ mưa, mẹ đi lấy chồng, đây chính là duyên phận ý trời. Cứ để họ thế đi.”
从此，人们便用“天要下雨，娘要嫁人”这句话来形容那些不可逆转之事。
Từ đó, câu nói “Trời đã đổ mưa, mẹ đi lấy chồng” được dùng để ví những việc đã thành tất yếu, không thể cưỡng lại.