Isadora Duncan

伊莎多拉・邓肯 — DUNCAN

莎多拉・邓肯(1878-1927),美国女舞蹈家,现代舞的创始人。她自然的动作和自由的形式,强调了人体的解放,塑造了与传统舞蹈程式截然不同的典范。

Isadora Duncan (1878-1927), nữ vũ đạo gia người Mỹ, người sáng tạo ra nghệ thuật múa hiện đại. Những động tác tự nhiên và hình thức tự do của bà đã nhấn mạnh sự giải phóng cơ thể con người, tạo nên những mẫu mực hoàn toàn khác với cách thức vũ đạo truyền thống.

伊莎多拉・邓肯出生在美国旧金山。她的父亲是一个诗人,母亲是一个音乐教师。2岁时父母离婚,四个孩全由母亲一个人抚养。为了养活一家人,母亲不得不整天在外奔波。

Isadora Duncan sinh ra ở San Francisco, Mỹ. Bố cô là một nhà thơ, mẹ là cô giáo dạy nhạc. Lúc cô lên 2 tuổi thì bố mẹ ly hôn, bốn đứa con đều do một mình mẹ cô nuôi dưỡng. Để nuôi sống cả gia đình, mẹ cô phải bôn ba cả ngày ở bên ngoài.

母亲经常很晚才能回家,根本没有时间去管教孩子。在邓肯5岁那年,母亲便谎报了邓肯的年龄把她送进了学校。

Người mẹ thường về nhà rất muộn, vốn không có thời gian dạy dỗ con cái. Khi Duncan lên 5, người mẹ đã khai tuổi giả để đưa cô đi học.

才上了一年学,小邓肯就尝试着当老师了。有一天,邓肯带着邻居几个小孩子来到家里,让她们围坐在地上,她挥舞着手臂,做出各种姿势。正巧这时母亲回来了,母亲问她在做什么,她回答说:“我在教她们舞蹈。”母亲觉得小邓肯的想法很有意思,便在一旁弹起钢琴给她伴奏。后来,邓肯教舞蹈还真有了一点名气,附近的许多女孩子都来跟她学舞蹈,有的家长还会交给她一些学费。

Mới học được một năm, Duncan đã thử làm cô giáo. Có một hôm, Duncan dẫn mấy đứa trẻ hàng xóm về nhà, bảo chúng ngồi thành vòng tròn trên mặt đất, cô múa cánh tay tạo nên nhiều tư thế. Đúng lúc này thì người mẹ về, bà hỏi cô đang làm gì, cô bảo: “Con đang dạy các em múa ạ.” Người mẹ cảm thấy ý tưởng của cô con gái nhỏ Duncan rất hay, bèn ngồi một bên đánh đàn dương cầm đệm cho cô. Sau đó, Duncan dạy múa quả thực đã có chút tiếng tăm, rất nhiều bé gái ở gần đó đều đến học múa với cô, có phụ huynh còn trả học phí cho cô.

邓肯不仅是一个有艺术天分的孩子,而且在日常生活中还是一个很勇敢,很有主见的女孩。有一次母亲给一家衣帽店织几件毛线织品,等活干完了店里却不要了,妈妈着急万分。这时邓肯把妈妈织的手套,帽子戴上,提着一篮子织品挨家挨户地去兜售,最后把这些织品全部卖掉了。

Duncan không chỉ là một đứa trẻ có thiên chất nghệ thuật mà trong cuộc sống hàng ngày, cô còn là một đứa trẻ rất dũng cảm và rất có lập trường. Có một lần, mẹ cô đan mấy sản phẩm bằng len cho một tiệm mũ áo, đến khi làm xong thì ở đó lại không lấy, mẹ cô lo lắng vô cùng. Lúc này, Duncan mang chiếc bao tay và đội chiếc nón do mẹ mình đan, xách một cái làn đầy những sản phẩm bằng len đến gõ cửa từng nhà chào bán. Cuối cùng, cô đã bán sạch toàn bộ những món đồ ấy.

邓肯的母亲是一个无神论者,在邓肯很小的时候母亲就告诉她:“世界上没有圣诞老人。”有一次,学校庆祝圣诞节,老师一面发糖果一面说:“感谢上帝,你们看圣诞老人给你们送来了什么?”邓肯站起来说:“我不相信你说的,没有什么圣诞老人。”老师愣了一下,对邓肯说只有相信圣诞老人的孩子才有糖果吃。邓肯听了很坚决地回答:“那我就不吃你送的糖果。”老师罚邓肯去站墙角。邓肯回家把这件事讲给妈妈听,妈妈告诉她:“没有圣诞老人,也没有万能的上帝,你的生活只能靠你自己去创造。”“穷人的孩子早当家”,邓肯为了维持生计,去一家剧院打工。第一次登上舞台,老板让身材高挑的她穿一条缀满花边的短裙,靠她修长的大腿来博得观众的喝彩。表演获得了极大的成功,也受到了观众的欢迎。但邓肯却坚决拒绝再演下去,因为这不是她心目中的舞蹈艺术。

Mẹ của Duncan là một người theo chủ nghĩa vô thần. Khi Duncan còn rất nhỏ, bà đã bảo với cô rằng: “Trên thế giới này không có ông già Noel.” Có một lần, trường học mừng Lễ Giáng sinh, thầy giáo vừa phát kẹo vừa nói: “Cảm ơn Thượng Đế! Các em hãy xem ông già Noel tặng cho các em cái gì đây?” Duncan đứng dậy nói: “Em không tin lời thầy nói đâu, không có ông già Noel nào cả.” Thầy giáo lặng đi một lúc, rồi thầy nói với Duncan rằng chỉ có những đứa trẻ tin ông già Noel mới có kẹo ăn. Duncan nghe xong liền trả lời một cách kiên quyết rằng: “Thế thì em sẽ không ăn kẹo của thầy phát đâu.” Thầy giáo phạt Duncan đứng ở một góc tường. Về nhà, Duncan kể lại chuyện này cho mẹ nghe, người mẹ bảo với cô rằng: “Không có ông già Noel, cũng không có Thượng Đế vạn năng, cuộc sống của con chỉ có thể do bản thân con tự tạo ra”. “Những đứa bé con nhà nghèo sớm biết lo cho gia đình”, để duy trì kế sinh nhai, Duncan đến làm thuê ở một nhà hát. Lần đầu tiên lên sân khấu, ông chủ bảo cô với vóc người cao dong dỏng mặc bộ váy ngắn viền hoa, cặp chân thon dài của cô được khán giả khen ngợi. Buổi biểu diễn rất thành công, cũng rất được khán giả hoan nghênh. Nhưng Duncan đã kiên quyết từ chối diễn tiếp, bởi vì đây không phải là nghệ thuật múa theo cách nhìn của cô.

这时,芝加哥来了一个有名的剧团,它的老板戴利被认为是当时美国最有审美能力的行家。满怀希望的小邓肯几经周折登门求见。这个不懂事的小女孩以为遇上了知音,一见面就大胆地发表了一通自己的见解:“戴利先生,我有一个重要的想法要对你说,我发现了舞蹈,发现了已经失传两千年的艺术……”

Lúc này, có một đoàn kịch nổi tiếng đến Chicago. Ông chủ Daly của đoàn kịch ấy được xem là người trong nghề có chuyên môn và có óc thẩm mỹ nhất nước Mỹ lúc bấy giờ. Cô bé Duncan tràn trề hy vọng phải trải qua mấy lần đầy khó khăn mới xin gặp được. Cô bé còn ngây thơ cho rằng đã gặp được tri âm, vừa gặp mặt đã bạo gan phát biểu một tràng ý kiến của mình: “Thưa ông Daly, cháu có một ý tưởng quan trọng muốn nói với ông, cháu đã phát hiện ra nghệ thuật múa – loại nghệ thuật đã thất truyền 2000 năm…”

谁知,戴利根本没有兴趣听她的这番“高论”,他认为不过是一个小女孩的突发奇想。他倒欣赏小邓肯的勇气和热情,一挥手制止小邓肯再说下去,直截了当地问:“我这儿有个哑剧的角色,你愿意演吗?”小邓肯有点茫然,但是,为了生活,为了病床上的妈妈,她只好答应下来。

Ai ngờ, Daly vốn không có hứng thú để nghe “cao kiến” của cô, ông cho rằng đó chẳng qua chỉ là ý tưởng bột phát của một bé gái. Thế nhưng, ông lại khen ngợi lòng dũng cảm và nhiệt tình của Duncan, ông giơ tay ra hiệu ngăn không cho Duncan nói nữa và hỏi thẳng cô rằng: “Đoàn kịch của tôi có một vai kịch câm, cô có muốn diễn không?”. Cô bé Duncan hơi thất vọng, nhưng vì cuộc sống, vì người mẹ đang nằm trên giường bệnh, cô đành nhận lời.

第二天,小邓肯便来到排练场参加排练,教练告诉她,用手使劲地按着胸口,就表示“爱”;用力拍胸,就表示“我”。邓肯觉得这一切简单而又滑稽可笑,根本就不是自己追求的那种表现自然与真实美的艺术。她内心对此充满厌恶,但是为了生存,她暂且忍受了。

Hôm sau, cô bé Duncan đến sàn tập để tham gia tập diễn, thầy huấn luyện nói với cô: Dùng tay ấn mạnh lên ngực là diễn tả “yêu”; vỗ mạnh vào ngực là diễn tả “tôi”. Duncan cảm thấy tất cả những điều này thật đơn giản, mà lại buồn cười, vốn không phải là loại nghệ thuật biểu hiện tự nhiên và chân chính mà mình theo đuổi. Trong lòng cô vô cùng chán ghét công việc này, nhưng vì sinh tồn, tạm thời cô phải chịu đựng.

演出前的那天晚上,她再也抑制不住心中的痛苦,独自躺在后台的地板上哭起来。戴利问她发生了什么事,邓肯伤心地嚷着:“够了!你这套鬼把戏我再也无法忍受了!”“小姐,这是没有办法的事。”戴利耸耸肩说,“我们要吃饭,因此,我们必须赚钱,懂吗?”“那我只好不在你这儿吃饭了!”邓肯语气坚决地说。

Buổi tối trước khi diễn, cô không thể kìm chế đau khổ trong lòng mình nữa, một mình nằm khóc ở trên sàn đằng sau sân khấu. Daly hỏi cô có chuyện gì, Duncan gào lên một cách thống thiết: “Đủ rồi! Vở kịch quỷ quái của ông, tôi không thể chịu đựng được nữa!” “Cô gái! Đây là chuyện bất đắc dĩ thôi”, Daly nhún vai nói: “Chúng ta phải ăn cơm, vì vậy, chúng ta phải kiếm tiền, hiểu không?”. “Thế thì tôi đành không ăn cơm ở chỗ ông nữa!” – Duncan kiên quyết nói.

几天之后,小邓肯就离开了剧团。为了追寻自己的理想,开始了艰难的奋斗历程……

Mấy ngày sau, Duncan rời khỏi đoàn kịch. Để theo đuổi lý tưởng của mình, cô đã bắt đầu một hành trình phấn đấu đầy gian khổ…

Lên đầu trang