最名贵的肖像画 — BỨC TRANH CHÂN DUNG NỔI TIẾNG VÀ QUÝ GIÁ NHẤT

文艺复兴时期“三杰”(另外两人为米开朗琪罗与拉斐尔)之一的雷奥纳多•达•芬奇曾画过一幅传世名作《蒙娜丽莎》。这幅于1503年~1506年间画成的油画，不仅是绘画史上的永恒之作，而且其“神秘的微笑”已经家喻户晓，众人皆知了。

与米开朗琪罗画中人物健壮有力、拉斐尔画中人物优雅柔美不同，达•芬奇的画在塑造人物形体的体积感和空间感的同时有一种不易觉察的理性因素。但这种理性因素并没有使画面变得枯燥和僵硬，相反，它通过细腻的笔触与非凡的表现力使人物形象更加生动、饱满，既有现实感又不媚俗。我们看到的是蒙娜丽莎忧郁与喜悦交接时的眼神微微一瞥、嘴角有一丝不意识的颤动的一个瞬间，这使她的表情如此微妙而不可描叙。我们只有在她面前发呆而无法看清她的内心世界，这也许就是她神秘的原因吧。

这幅画本来是为一位富商的妻子所作的肖像，但后来已不仅是一幅人像写生，而是达•芬奇心中完美的意象。1516年，达•芬奇以1.2万里弗尔(法国古金币)的价格卖给了法国国王弗朗西斯一世。目前此画藏于巴黎卢浮宫。经法国政府允许，从1962年12月14日至1963年3月12日，该画先后到美国的华盛顿和纽约展出，轰动了全美国，许多人专程从外地赶来，一睹为快。由于参观的人太多，据说展览会规定每一个观众只能在《蒙娜丽莎》画像前停留3秒钟。以后该画又借到日本展览，轰动的程度更胜于美国，据说规定每位观众只能看2秒钟。在美国投保时，估计此画值1亿美元，但是保险公司却因为派遣安全人员的支出将大于保险费收入而不愿承保。

Leonardo Da Vinci một trong “tam kiệt” thời văn hoá phục hưng (hai người còn lại là Michelangelo và Raffaello) từng vẽ một bức danh tác để đời là bức “Mona Lisa”. Bức tranh sơn dầu được hoàn thành vào giữa năm 1503 – 1506 này, không chỉ là kiệt tác muôn đời trong lịch sử hội họa, mà “nụ cười bí ẩn” của người phụ nữ trong tranh cũng rất nổi tiếng. Khác với vẻ khoẻ mạnh của các nhân vật trong tranh Michelangdo, hay vẻ nho nhã của các nhân vật trong tranh Raffaello, tranh Da Vinci có một nhân tố lý tính khó nhận thấy trong cả cảm nhận về thể tích và không gian tạo hình nhân vật. Nhưng nhân tố lý tính này lại không hề làm cho tranh ông trở nên khô khan, cứng nhắc mà ngược lại, thông qua bút pháp tinh tế và sức biểu hiện phi phàm khiến cho hình tượng nhân vật trong tranh càng trở nên sinh động, đầy đặn, có tính hiện thực song không hề dung tục. Điều chúng ta nhìn thấy là khoảnh khắc khoé môi nhếch nhẹ vô tình, ánh mắt liếc nhìn khi niềm vui và nỗi buồn giao nhau của nàng Mona Lisa, điều này tạo cho dáng vẻ của nàng trở nên huyền diệu sâu xa khó tả. Chúng ta chỉ đứng ngẩn ngơ trước mặt nàng chứ không sao nhìn rõ thế giới nội tâm của nàng, đây có lẽ chính là nguyên nhân khiến nàng trở nên huyền bí.

Bức tranh này vốn dĩ là bức chân dung vẽ vợ của một thương nhân giàu có, nhưng sau này nó không còn chỉ là một bức vẽ truyền thần nữ, mà trở thành ý tưởng hoàn mỹ trong lòng Da Vinci. Năm 1516, Da Vinci bán lại bức tranh này cho vua nước Pháp Francis đệ nhất với giá 12 ngàn Livre tournois (tiền vàng cổ Pháp). Hiện nay bức tranh này đang được cất giữ trong viện bảo tàng Louvre ở Paris. Được sự đồng ý của Chính phủ Pháp, từ ngày 14 tháng 12 năm 1962 đến ngày 12 tháng 3 năm 1963, bức tranh này lần lượt được triển lãm ở Washington và New York nước Mỹ, đã gây chấn động trên toàn nước Mỹ, rất nhiều người từ khắp nơi đổ về chỉ để được chiêm ngưỡng bức tranh. Do số lượng người tham quan quá nhiều, nghe nói hội triển lãm quy định mỗi người tham quan chỉ được dừng lại xem bức tranh “Mona Lisa” trong vòng 3 giây. Sau đó bức tranh này còn được mượn triển lãm ở Nhật Bản, mức độ chấn động còn lớn hơn ở Mỹ, nghe nói quy định mỗi khách tham quan chỉ được xem bức tranh trong vòng 2 giây. Lúc mua bảo hiểm ở Mỹ, theo ước tính, bức tranh này trị giá 100 triệu đô la Mỹ, nhưng mức chi phí mà công ty bảo hiểm phái người đi bảo vệ bức tranh này còn lớn hơn gấp nhiều lần nên công ty bảo hiểm không đồng ý bảo hiểm cho bức tranh này.

Hải Yến (st và dịch)