越南的春节 — TẾT VIỆT NAM

越南的春节在越历（与中国农历相同）正月初一开始，这是我们国民间最重要的节日。按照越南的传统习俗，从腊月二十三日的“送灶王节”开始，家家准备年货。春节期间人们换上节日盛装，男穿西服，女着长袍。过春节，吃团圆饭，燃放烟花炮仗，祭祀祖宗，串亲访友，互相拜年。家家户户吃一种方形的肉棕子和圆形的米糕，这是春节必不可少的传统食品，象征风调雨顺、五谷丰登、大吉大利。除夕夜有守岁习俗，房里开始供拜神灵，祖先。

Tết của Việt Nam bắt đầu vào ngày mồng một tháng Giêng (giống như nông lịch của Trung Quốc) , đây là ngày lễ tết quan trọng nhất của nước ta. Theo phong tục truyền thống của Việt Nam, bắt đầu từ lúc “đưa ông Táo về trời” ngày 23 tháng Chạp, nhà nhà sẽ chuẩn bị đồ Tết. Trong thời gian Tết mọi người diện trang phục ngày Tết, nam mặc đồ Tây, nữ mặc áo dài. Tết đến, ăn cơm đoàn viên, bắn pháo hoa, cúng tổ tiên, đi thăm hỏi người thân, chúc Tết lẫn nhau. Mọi người mọi nhà đều ăn bánh chưng và bánh dày, đây là những món ăn truyền thống không thể thiếu trong ngày Tết, nó tượng trưng cho mưa thuận gió hòa, lương thực sung túc, đại cát đại lợi. Đêm giao thừa có phong tục đón giao thừa, trong nhà bắt đầu cúng bái thần linh, tổ tiên.

除夕拜供结束后，大家都高兴地到庙宇亭寺献上香，为新年祈求幸福。家家贴春联、挂年画，以增加节日气氛，春联用汉字或越文书写，在些便道，从十五日有些书法家在那里路边写书法，气氛十分热闹。年画一般为“胖娃娃”、“老鼠迎亲”等民间画儿。各家各户都要摆设三样节日装饰品：一束鲜花、一盆金桔和一个盛有五种水果的盘子，这三样东西预示着新年吉利，欣欣向荣。在春节期间，有种种禁忌：不能扫地，不能吵架、讲粗话，不能弄坏东西等。

Sau khi cúng giao thừa, mọi người vui vẻ đến chùa miếu thắp nhang, cầu phúc cho năm mới. Nhà nhà dán câu đối, treo tranh tết, để tăng thêm không khí ngày xuân, câu đối tết thì viết bằng chữ Hán hoặc tiếng Việt, bắt đầu từ ngày 15 tháng chạp âm lịch đã có một số nhà thư pháp viết thư pháp bên một số lề đường, không khí vô cùng náo nhiệt. Tranh tết thường là tranh dân gian như “búp bê mập ú”, “chuột nghênh thân” . Nhà nhà đều thích bày ba vật trang trí ngày tết: một bó hoa tươi, một chậu quất vàng và một mâm ngũ quả, 3 món này biểu thị năm mới may mắn, phơi phới đi lên. Trong thời gian tết, có nhiều điều cấm kị: không được quét nhà, không được cãi nhau, không được nói tục, không được làm hỏng đồ đạc…

正月初一、初二、初三，人们互相拜年，也是春节的主要活动。大年初一清晨，第一个进入家门的外人，一般地称“冲年喜者”，一般要事选择和安排，因为人们普遍认为，这是全家来年吉凶祸福的兆头。

Mồng một, mồng hai, mồng ba tháng giêng, mọi người chúc tết lẫn nhau, cũng là hoạt động chủ yếu của ngày tết. Sáng sớm ngày mồng một, người ngoài đầu tiên bước vào nhà, gọi là “người xông đất” , thường phải được lựa chọn và sắp đặt trước, vì mọi người cho rằng, người này đem lại cát hung phúc họa cho cả nhà suốt năm.

春节期间，各大城市都有盛大的花市，北方人喜欢含苞待放的桃花，南方人崇尚腊梅。青年男女三五成群到花市参加各种游戏：斗鸡、套圈、射击、插花比赛、摔跤比赛等。京族人过春节都有正月初一赶庙会的习惯，有些地方的庙会上，五里八乡的长龙队、狮子队聚集在一起，金龙狂舞、雄狮相戏，场面十分热烈，大部分是华人的活动。

Trong thời gian tết, các thành phố lớn đều có các chợ hoa lớn, người miền Bắc thích hoa đào chớm nụ, người miền Nam ưa chuộng hoa mai. Thanh niên nam nữ tụ năm tụ bảy đến chợ hoa tham gia các hoạt động vui chơi như: đá gà, ném vòng, bắn súng, thi cắm hoa, thi đấu vật. Người Kinh đón tết có thói quen đi chùa vào ngày mồng một. Hội chùa ở một số địa phương, các đội lân, đội sư tử khắp nơi tụ tập lại với nhau, rồng vàng bay lượn, hùng sư nhảy múa, khung cảnh rất náo nhiệt, phần lớn là hoạt động của người Hoa.

还有些地方，人们还争相参加猜谜、对歌等游戏。为妇女组织的煮饭游戏十分有趣，还有水上煮饭比赛更为风趣，先比赛吃甘庶，不仅要吃得快，还要用吃后的甘庶渣作燃料烧饭，要求一边做饭，一边要照料一个孩子，同时还要守着一只青蛙，不让它跳到水里，最后看谁先把饭煮熟，优胜者被认为这一年会最吉利。但是，这些活动到现在几乎没在了。代之是人们常会跟家人到娱乐区游玩。

Còn có một số nơi, mọi người còn đua nhau tham gia các trò chơi như đoán câu đố, hát đối. Trò chơi nấu ăn do chị em phụ nữ tổ chức rất thú vị, còn có tiết mục nấu cơm trên nước thú vị hơn, trước tiên là thi ăn mía, chẳng những phải ăn nhanh, mà còn phải lấy bả mía sau khi ăn xong mang đi nấu cơm, yêu cầu vừa nấu vừa ăn, vừa phải chăm sóc một đứa bé, đồng thời còn phải giữ một con ếch, không được để nó nhảy xuống nước. Cuối cùng xem ai nấu chín cơm trước, người chiến thắng được xem là người sẽ gặp may mắn nhất trong năm. Tuy nhiên những hoạt động này đến nay gần như đã không còn nữa. Thay vào đó người ta thường đi chơi cùng gia đình đến khu vui chơi, giải trí vào những ngày tết.

城乡有各种形式的民间娱乐活动，如演出民间传统戏剧、荡秋千、赛船、水上木偶戏等。还有立竿驱鬼的习俗，春节时，要立迎春竿来驱鬼，迎春竿又称逐鬼竿，竿长5-6米，春节期间立在户外。竿梢悬挂竹圈，圈上挂一些小玩具和小铃销，竿梢悬挂物象征架袋，使鬼不敢放肆。此俗一直保留至今。

Ở nông thôn có các hoạt động vui chơi dân gian dưới các hình thức như diễn kịch dân gian truyền thống, đánh đu, đua thuyền, múa rối nước… Còn có phong tục dựng cây nêu để xua đuổi ma quỷ, cây nêu đón tết còn gọi là cây đuổi quỷ, dài khoảng 5 đến 6 mét, dựng đứng bên ngoài nhà trong thời gian tết. Trên ngọn cây treo vòng tre, trên vòng tre treo những vật trang trí nhỏ và lục lạc nhỏ, vật treo trên ngọn cây tượng trưng cho áo cà sa, khiến cho quỷ không dám làm bậy. Phong tục này còn tồn tại đến ngày nay.

Ngọc Phương (st và dịch)