永不左拐的人生 — CUỘC ĐỜI MÃI MÃI KHÔNG BAO GIỜ RẼ TRÁI

父亲从不开车。哦，这话并不完全正确。应当说我从没见过他开车。从1927年起他就没再开过车，那时他才25岁。他曾说：“在那个年代，开车时得眼观六路，手脚都要忙个不停。于是我决定与其开着车错过生活，不如走着享受人生。”

Bố chẳng bao giờ lái xe. Ừ, câu nói này không hòan toàn chính xác. Nên nói là từ trước đến nay tôi chưa từng nhìn thấy ông lái xe. Từ năm 1927, ông đã không còn lái xe nữa, khi đó ông mới 25 tuổi. Ông từng nói: “Trong thời đại đó, khi lái xe mắt phải nhìn xung quanh, chân tay đều rất bận rộn. Thế là tôi quyết định thay vì sống sai lầm với việc lái xe, chi bằng đi bộ hưởng thụ cuộc sống.”

母亲插话道：“噢，砰——！他撞过一匹马。”

Mẹ nói xen rằng: “Ồ, ừm ! Ông đâm vào một con ngựa.”

“当然，”父亲承认，“这也是原因之一。”

“Đương nhiên”, bố thừa nhận, “Đây cũng là một trong những nguyên nhân.”

于是我和哥哥就在一个没有车的家庭里长大。父亲在报社工作，每天乘公交车上班，下班后步行3英里回家。有时他坐公交车回来，母亲就带着我和哥哥穿过3个街区走到车站等他，然后全家人一起走回家。

Thế là tôi và anh trai lớn lên trong một gia đình không có xe. Bố làm ở tòa soạn báo, mỗi ngày ngồi xe buýt đi làm, tan ca đi bộ ba dặm Anh về nhà. Có khi ông đi xe buýt về, mẹ tôi dẫn theo tôi và anh trai đi qua 3 khu phố đến trạm xe buýt chờ ông, sau đó cả nhà cùng nhau đi về nhà.

有时父亲会说：“等到你们长到16岁，我们就买辆车。”当然，哥哥在我之前到了16岁，于是1951年我们买了辆二手雪佛莱。已经42岁的母亲开始学车。她在附近的公墓里练车，这大概是父亲的主意。“在公墓里就不会撞死人了。”他曾这样说。

Có lần bố nói: “Đợi đến khi các con 16 tuổi, chúng ta sẽ mua xe”. Đương nhiên anh trai 16 tuổi trước tôi, thế là năm 1951, chúng tôi đi mua một chiếc xe cũ hiệu Chevrolet. Mẹ tôi – đã 42 tuổi – bắt đầu học lái xe. Bà tập lái xe trong nghĩa địa gần nhà, đây đại khái là chủ ý của bố tôi.” “Ở trong nghĩa địa sẽ không đâm chết người.” Ông từng nói như vậy.

直到90岁高龄，母亲一直是全家人的司机。不管是父亲还是母亲都毫无方向感，但是父亲捧着本地图，自封为领航员，尽管他们很少出城，效果似乎还不错。有了车后，他们仍然经常步行。父亲70岁时退了休，此后20多年，不管母亲开车去哪里，他几乎总要陪她同行。如果母亲去美容院，他就坐在车里读书，或是下车走走。如果她去杂货店，他帮着提袋子，顺便提醒她买冰激凌。有一次我正在开车，父亲忽然问我：“想知道长寿的秘诀吗？”

Mãi tới năm 90 tuổi, mẹ vẫn là tài xế cho cả nhà. Bất kể là bố hay mẹ thì đều không giỏi phân biệt phương hướng, nhưng bố cầm tấm bản đồ, tự phong làm hoa tiêu, mặc dù họ rất hiếm khi ra ngoài thành, hiệu quả dường như cũng không tồi. Sau khi có xe rồi, họ vẫn thường đi bộ. Bố tôi 70 tuổi thì nghỉ hưu, 20 năm về sau, bất kể mẹ tôi lái xe đi đâu, dường như ông luôn đi cùng mẹ tôi. Nếu mẹ tôi đi đến thẩm mỹ viện, ông sẽ ngồi trong xe đọc sách, hoặc xuống xe đi đi lại lại. Nếu bà đi đến cửa hàng tạp hóa, ông sẽ xách túi dùm bà, tiện thể nhắc bà mua kem. Có một lần tôi đang lái xe, bố bất ngờ hỏi tôi: “Muốn biết bí quyết trường thọ không?”

“想啊！”我说。不知父亲又有什么奇谈怪论。

“Muốn chứ!” tôi nói. Không biết bố lại có điều kỳ lạ gì đây.

“不要左拐，”他说，“几年前我和你妈妈读过一篇文章，老年人开车时出的多数交通事故发生在左转弯时。随着年龄的增长，人的视力越来越差，所以我们决定永远不左拐。”

“Không nên rẽ trái” ông nói, “mấy năm trước bố và mẹ con từng đọc qua một bài báo, đa số những vụ tai nạn giao thông do người lớn tuổi lái xe gây ra thường xảy ra khi rẽ trái. Tuổi tác ngày càng cao, thị lực con người ngày càng kém, cho nên bố mẹ quyết định sẽ không bao giờ rẽ trái.

“什么？”我又问了一遍。

“Gì cơ?” tôi hỏi lại một lần nữa.

“不要左拐，”他说，“好好想想，右拐3次等于左拐，但是要安全得多。所以我们总是右拐3次。”

“Không nên rẽ trái” ông nói, “thử nghĩ xem, ba lần rẽ phải bằng với rẽ trái, nhưng sẽ an toàn hơn nhiều. Cho nên, bố mẹ luôn rẽ phải 3 lần.”

“你开玩笑吧！”我转向母亲寻求支持。她说：“你爸爸说的没错。我们总是右拐3次，效果确实不错。”但是她又添了句：“除非你爸爸数错次数。”

“Bố nói đùa rồi!” tôi quay sang tìm kiếm sự ủng hộ của mẹ. Bà nói: ‘Bố con nói không sai. Bố mẹ luôn rẽ phải 3 lần, hiệu quả thực sự không tồi.” Nhưng mẹ lại bồi thêm một câu: “Trừ phi bố con đếm nhầm”.

听到此言我笑得几乎把车开下公路。父亲承认：“有时确实会数错。不过这不成问题，只要转7次，就没问题了。”

Nghe câu này, tôi cười đến nỗi suýt nữa lái xe xuống xa lộ. Bố thừa nhận: “Có lúc đúng là có đếm nhầm. Nhưng điều này không thành vấn đề, chỉ cần rẽ 7 lần thì không vấn đề rồi.”

我忍不住问：“你有没有转11次的时候？”

Tôi không kìm được hỏi: “Bố có khi nào rẽ 11 lần không?”

“没有。”他说，“如果第7个弯拐错了，我们就干脆回家。人生中已经没有什么事情重要到不可以拖到明天。”

“Không” ông nói “Nếu đến lần thứ 7 vẫn rẽ nhầm, bố mẹ sẽ dứt khoát quay về nhà. Trong cuộc đời không có việc gì quan trọng đến mức không thể kéo dài đến ngày mai.”

母亲从来没出过交通事故，但是一天晚上她把车钥匙交给我，说决定以后不再开车了。那是1999年，她刚刚年满90岁。此后她又活了4年，父亲也于次年随她而去，时年102岁。

Mẹ tôi chưa bao giờ gây ra tai nạn giao thông, nhưng một buổi tối, mẹ đưa chìa khóa xe cho tôi, nói là quyết định sau này không lái xe nữa. Khi đó là năm 1999, mẹ vừa tròn 90 tuổi. Về sau, mẹ sống thêm được 4 năm nữa, năm sau, bố tôi cũng theo mẹ ra đi ở tuổi 102.

我一直很想念他们，有时我常想为什么我们家的人都如此长寿，是因为他们惯于步行，还是因为他们从不左拐？

Tôi luôn nhớ tới họ, có lúc tôi thường nghĩ, tại sao người nhà tôi đều sống lâu như vậy, là do họ quen đi bộ, hay là vì họ không bao giờ rẽ trái?

LÊ KHẮC KIỀU LỤC