听雨 — NGHE MƯA

崔舸鸣

Thôi Khả Minh

雨夜总是无眠，使听了一场夏雨自小至大的成长过程。

初时浙浙沥沥，若有若无，只是当微凉的风裹着土腥味儿涌进窗时，才嗅到雨的气息。渐渐地密了，浓了，落在屋檐上，树叶上，便有了滴滴答答的响声；大多数的仍无声地投入大地干涸的怀抱。此时的雨声带了些许诗情。无论哪一滴雨，都无法选择自己将落到何处。这是雨之少年。而人之“少年听雨歌楼上，红烛昏罗怅”，是否也是不谙世事不识愁滋味的洒脱无拘呢？

慢慢地，雨声听来有了些脾气，撞在什么上不再是羞涩的滴答，而是噼啪有声，又分明带了些不耐烦的骚动。仿佛急于向世人证明什么，一如人涉世未深，为名利、为稻粱，四处奔波，虽不见得有古人那种“江阔云低，断雁叫西风”之漂泊感,却也别有一番滋味在心头。

忽一阵疾风掠过，凉意透过，溽热顿消，一道闪电趁风卷帘时射进来，虽闭目在黑夜中也感到眼前一亮。随后，雷声轰然炸裂，感觉整个大地都在抖动；继而狂风大作，雨似天河倾泻，急骤地叫喊着，宣泄着，仿佛要冲刷人间角落的龌龊，荡尽所有污泥浊水。又一串惊雷如山崩地裂，似要震醒那些沉溺物欲的麻木心灵。这是光明磊落者的庄重宣言，无私无畏。几千年前，汩罗江畔的屈原，面对的可是这样沉沉的黑夜？聆听的可是这样叱咤风云的雷电？他的抑郁他的愤懑他的心声他的呐喊又有谁听得见？如果这算作雨到中年，是否也如人之壮年？成绩斐然者，呼朋唤友，觥筹交错，在人生的舞台上恣意挥洒自己的得意，而失意者只能借雷电表达自己怀才不遇愤世嫉俗的呼声。

不知何时，雨声慢慢显出倦意。它累了，乏了，厌了，渐稀渐少，雨滴的间隙中似乎透着思索。雨声从从容容，不急不缓，仿佛历尽沧桑的老人，回首人生，有欢乐，有迷惘，有失意，有辉煌，如今都不得己淡然了，不再去解释什么，说明什么，只闲看花开花落云舒云卷，“一任阶前点滴到天明”。

一夜听雨，天人合一，物我两忘，不觉夜已阑珊，雨声渐无。或许，外面已是雨过天晴星光灿烂了吧？

Đêm mưa thường là thao thức, nhân đó có thể lắng nghe cả quá trình trưởng thành từ nhỏ đến to của cơn mưa mùa hạ.

Dạo đầu là rì rì rào rào, nghe loáng thoáng mơ hồ, chỉ khi cơn gió hiu hiu mát lạnh mang mùi vị đất hâm hẩm lùa vào cửa sổ mới ngửi thấy hơi mưa. Rào rạt dần, nặng hạt dần, rơi trên mái hiên, trên cây lá, hòa vang những thanh âm “tí tách tí tách”; đa số hạt vẫn lặng lẽ ùa vào vòng tay khô cằn của mặt đất bao la. Lúc này tiếng mưa đã pha chút thi vị. Không hạt nào được tự chọn chỗ rơi cho mình. Đây là thời niên thiếu của mưa, còn “tuổi trẻ nghe mưa lên lầu ca, bên rèm mờ ảo ngọn nến hồng” của con người phải chăng cũng là tự do tự tại, không thông sự đời, chẳng biết đến mùi vị của sầu ưu?

Dần dà, tiếng mưa nghe như thêm vài phân nóng nảy, chạm vào thứ gì cũng không còn là tiếng tí tách “thẹn thùng” nữa mà là những âm thanh “lộp độp”, rõ ràng mang cả niềm náo động nóng vội, dường như đang sốt ruột muốn chứng tỏ điều gì với thế nhân, hệt như người chưa mấy trải sự đời, bôn ba khắp chốn chỉ vì danh lợi, vì miếng ăn, tuy không hẳn có cảm giác phiêu bạt “sông rộng mây ngàn, tiếng nhạn lạc bầy vẳng gió Tây” của người xưa, nhưng cũng có một thứ ý vị rất riêng nơi tâm thức.

Chợt cơn gió mạnh tạt qua, sự mát dịu tràn vào, cảm giác nóng ẩm bỗng chốc tiêu tan, một tia chớp thừa lúc gió cuốn tung rèm mà xẹt tới, tuy nhắm mắt nhưng trong đêm tối vẫn cảm thấy trước mắt sáng lên. Tiếp sau đó là sấm nổ vang dội, cảm giác như cả mặt đất đều rung chuyển; kế tới là cuồng phong vần vũ, mưa như trút cả thiên hà, mặc sức gào rít, mặc sức trút gội, tưởng như muốn gột rửa mọi ngóc ngách hoen ố của thế gian, tẩy sạch mọi bùn nhơ tù đọng. Lại một đợt sấm rền trời long đất lở, tựa hồ muốn lay tỉnh những tâm hồn đờ đẫn đang chìm đắm trong ham muốn vật chất. Đây chính là tuyên ngôn trang trọng của người quang minh lỗi lạc, vô tư không chút sợ sệt. Mấy ngàn năm trước, bên bờ sông Mịch La, điều Khuất Nguyên đối mặt phải chăng chính là khoảng đêm đen hun hút này? Thứ ông nghe thấy phải chăng chính là sấm sét đang gầm gừ hò hét này? Nỗi u uất, sự phẫn nộ, tiếng lòng và tiếng gào thét của ông liệu có ai nghe thấy? Nếu xem đây là tuổi trung niên của mưa, phải chăng cũng giống thời tráng kiện của người? Những kẻ thành tích vượt trội liền gọi bạn kéo bè, tiệc tùng nhộn nhịp, “vung vẩy” thả cửa sự đắc ý của bản thân trên vũ đài đời người, còn những người thất chí chỉ có thể mượn sấm chớp để giãi bày tiếng lòng hận đời ghét tục, có tài hoa nhưng không gặp thời của mình.

Không biết tự lúc nào, tiếng mưa dần lộ vẻ mỏi mệt. Mưa thấy nhọc rồi, lả rồi, chán rồi, từ từ thưa dần, dường như lộ nét ưu tư trong khoảng ngừng giữa những hạt mưa. Tiếng mưa ung dung thong thả, không mau không chậm, tựa như một cụ già đã trải hết bể dâu, quay đầu nhìn lại một đời, có hoan lạc, hoang mang, thất chí, huy hoàng, giờ thì mọi thứ cũng đành nhòa nhạt, không còn cần giải thích hay chứng minh điều gì nữa, chỉ nhàn nhã ngắm hoa nở hoa tàn, mây tan mây tụ, “mặc cho ngoài thềm nhỏ giọt tới bình minh”.

Một đêm nghe mưa, thiên nhiên con người hợp lại làm một, quên cảnh quên người, không cảm thấy đêm đã tàn lụi, tiếng mưa dần lặng vào thinh không. Có lẽ ngoài kia đã là cảnh mưa qua trời rạng, ánh sao rực rỡ rồi chăng?